Kluchtkwaliteit: een tevreden stoker is geen onruststoker?

Het was een lastige week voor de luchtkwaliteitsmensen. Ineens is houtrook veel belangrijker dan de uitstoot van verkeer. Schadelijker dan roken. Pijnlijk voor beleidsmakers. Tot vorig jaar kregen de thuis-biomassa-verbranders nog subsidie voor hun gifstokers: een tevreden stoker is geen onruststoker? We weten nu beter.
Het is ook pijnlijk, omdat we van de luchtkwaliteitsmensen allemaal uitstootvrij moeten gaan rijden. Nu blijken we jarenlang verkeerd te hebben gerekend en hebben de dure maatregelen ineens andere effecten op schone lucht. 

Binnenshuis

De Volkskrant onderzocht de luchtkwaliteit binnenshuis. Geen vrolijke cijfers. De strijkijzers, gezellige kaarsjes, het gasfornuis en het kerstgourmettoestel moeten in de ban. Straks staat er op de biefstuk bij de Keurslager: ‘koken is dodelijk’. De wereldgezondheidsorganisatie WHO wees in verleden vaker op de grotere gezondheidseffecten van fijnstof in huis. Kinderen die opgroeien in huizen met een gasfornuis hebben 20 procent meer kans op longklachten, vergeleken met woningen met een elektrisch kooktoestel. Nog steeds zo blij met je pelletbrander?

We overlijden eerder door vervuilde lucht. Maar, wat is vroegtijdig overlijden eigenlijk? Een jaar, drie maanden of twee dagen? Kritische medische wetenschappers stellen lastige vragen over de waardevolle of waardige kwaliteit van die extra tijd? Natuurlijk is een slechte luchtkwaliteit niet gezond, vooral niet als je nog jong van jaren bent. Kinderen met astma? Dat wil niemand. Schone lucht is een grondrecht.

Zero-emissie plannen

Met de nieuwe inzichten komt een beeld naar voren dat luchtkwaliteit een complexe mix is van veel verschillende stofjes (roet, fijnstof, ozon en meer) met veel verschillende effecten op de gezondheid. We weten inmiddels dat in het verkeer die uitstoot niet alleen uit de uitlaat komt, maar ook van banden en remmen. Ja, ook van fietsbanden. De luchtkwaliteitsargumenten lijken selectief te worden gebruikt door de lokale autoluwe lobby. Dat is niet eerlijk.

Moeten we daarom stoppen met zero-emissie mobiliteit. Natuurlijk niet… een schonere lucht is altijd beter. Bovendien is de bijdrage van elektrisch rijden aan de klimaataanpak prioriteit nummer een; het moet met minder CO2-uitstoot!

Nog beter is veel minder verkeer in woonwijken en binnensteden. Het verkeer moet niet alleen schoner, maar minder en veiliger. 

Raadsvragen

Met al die nieuwe inzichten over luchtkwaliteit vraag ik me af…. Waar blijven de raadsvragen? Vragen over het bijstellen van het lokale luchtkwaliteitsbeleid, over een betrouwbare monitoring en duidelijke normen voor alle uitstoters. Anders wordt de aanpak van schone lucht een klucht. Mensen hebben recht op gezonde lucht; zowel binnenshuis als buitenshuis.