Knip Weesperstraaat: succes of mislukking? – Vorige week kwamen de evaluaties van de pilot met de knip op de Amsterdamse Weesperstraat binnen. Een hele stapel rapporten. Maar was de knip op de Weesperstraat wel een succes? Nog afgezien van de operationele problemen met hulpdiensten en doelgroepenvervoer. Was er minder verkeer, werd de lucht schoner, waren bewoners en ondernemers er blij mee, weten we nu meer over waarom het verkeer rijdt zoals het rijdt en weten we wat de pilot heeft gekost? Elke vraag heeft als antwoord: misschien.
Minder verkeer, maar langer onderweg
De gemeente stelt dat de knip voor minder autoverkeer zorgde. Het gaat om 18 procent minder auto’s rond de Weesperstraat. Daar staat tegenover dat het in andere straten door het waterbedeffect 20 tot 40 procent drukker werd. Onduidelijk is of de zomerperiode een en de gelijktijdige afsluiting van de Stadshouderskade een rol speelde. Het werd overigens niet veiliger op straat.
Door de drukte nam de reistijd op de omleidingsroutes toe. In de eerste weken was de reistijd gemiddeld 6 minuten langer, in de laatste twee weken 3 minuten per rit. Mogelijk door gewenning of door de zomervakantie. De uitkomsten zijn in lijn met de voorspellingen van de verkeersmodellen vooraf. Je had het dus ook kunnen uitrekenen.
Ondanks de vele verkeersdata ontbreekt in de evaluatie het handelingsperspectief dat kan leiden tot ‘actionable’ verbeteracties van ondernemers die nu nog de Weesperstraatkiezen. Zijn er kansen voor samenwerking in stadslogistiek?Of rijden ze klakkeloos om?
Minder verkeer leidde mogelijk tot iets minder NOx (17 procent minder) ter plekke en elders tot een slechtere luchtkwaliteit. In het grote knipgebied was een betere luchtkwaliteit niet aantoonbaar, stelt de GGD. De uitstoot van PM2.5 en PM10 is niet gemeten.
Bewoners wel en ook niet tevreden
De mensen uit de buurt zijn positief. De wijk eromheen voelde meer als een woonwijk: mensen kwamen meer buiten, verbleven langer in de straat en raakten meer met elkaar in gesprek. Van de bewoners van de Weesperbuurt was een ruime meerderheid van 75 zeer tevreden over de pilot.
Mensen die wonen aan straten waar meer files stonden, gaven aan dat zij last hadden van de agressieve sfeer, onbereikbaarheid, lawaai, stank, overlast, machteloosheid en een opgesloten gevoel. Ook waren er zorgen over de luchtvervuiling door de dagelijkse files en over de verkeersveiligheid. Van de bewoners van het centrum was een ruime meerderheid van 74% ontevreden over de pilot.
Ondernemers waren ontevreden
Ondernemers vonden de pilot geen succes. Van de ondernemers was 89 procent ontevreden. Ondernemers noemen een daling van de omzet van restaurants en hotels, hotelgasten die klaagden over lange rijtijden en hoge kosten van taxiritten en personeel dat te laat op het werk verscheen door congestie op de weg. Sommige horecabedrijven gaven aan dat leveranciers en onderhoudsmonteurs laat kwamen of helemaal niet. In de toekomst is betere communicatie over het doel van een experiment of maatregel en de timing ervan gewenst.
Helaas ontbreekt een analyse van de kosten voor bewoners en ondernemers. Was de knip hun echt 12 miljoen euro waard? Die analyse is niet gedaan? Pas dan kun je echt vaststellen of de pilot met knip is geslaagd.
De wethouder is eerlijk over wat de pilot heeft opgeleverd.Een ’harde knip’ op de Weesperstraat is niet wenselijk. Omdat de wethouder nog altijd iets wil doen om de verkeersdrukte rond de Weesperstraat terug te brengen, denkt zij na over maximaal 30 kilometer per uur, het verwijderen van een rijbaan waardoor de weg smaller wordt of het invoeren van intelligent toegangsbeheer.
Wat is nu het grotere plan?
De grote vraag is nu: waar blijft het grote mobiliteitsplan dat de stad en de regio weer gaat verbinden. Een plan dat gaat over nabijheid, verblijven, verplaatsen en beleven. Dat gaat over mensen; bewoners, ondernemers en bezoekers. En niet over voertuigen, fietsen, bussen en andere vervoersmiddelen.
Samen met Luca Bertolini en Marco te Brömmelstroet schreef ik in Parool: “Wat als we in plaats van krampachtig vast te houden aan de schijnzekerheden van het bestaande, de onvermijdelijke onzekerheid van anders denken en doen zouden omarmen?’. Praat niet over een autoluwe stad, maar eerder en consequent over een ontspannen stad, of een verbonden stad, of als je dat liever is, de bruisende stad met mobiliteitsimplicaties als gevolg, niet als vertrekpunt.
Wordt de knip op de Weesperstraat de waterscheiding in het Amsterdamse mobiliteitsbeleid? Zielloos beleid uit de periode voor de knip en inspirerend beleid van de periode na de knip. Dat is dan in elk geval een winstpunt.
* Laatste revisie op 13 februari 2024 door Redactie AC