Ik, blanke, witte Nederlander van origine, heb het maar moeilijk: ik mag namelijk niets meer zeggen over mijn ervaringen met ‘zwarte piet’, want dan ben ik een racist. Ik ben inmiddels 67 en heb minstens een halve eeuw de Nederlandse en ook de Europeese geschiedenis bewust meegemaakt.
Ik heb niet zoveel met het Sinterklaasfeest, behalve wat nostalgie: toen ik 3 of 4 was en mijn schoentje braaf zette, zat er meestal wat in (als mijn ouders het niet vergeten waren).
Kreupelrijm
Vijf december was eigenlijk niet meer dan wat speculaas eten en erwtensoep (meestal) en wat grappige zelfgemaakte gedichten voorlezen in ‘kreupelrijm’. Aan cadeautjes deden we niet zoveel. Ik ben één keer zelf ‘zwarte piet’ geweest, met veel zwarte schoensmeer-achtige schmink, een vreselijke synthetische pruik op en moest vooral ‘leuk doen’. Dat lukte niet echt, ik was veel te verlegen, ik was toen een jaar of 11 (kinderarbeid?).
Het Sinterklaasfeest mag dan ‘echt Nederlands’ zijn, ik heb de rol van zwarte piet nooit geassocieerd met mensen van kleur (donkerder mensen zou ik zelf zeggen, en eigenlijk dat ook niet, omdat mensen gewoon mensen zijn, van wat voor kleur dan ook, daar kijk ik doorheen…).
Spagaat
Dat het Sinterklaasfeest voor kleine kinderen nu een soort ‘spagaat’ is tussen wat ze begrijpen en wat de overheid en actiegroepen beogen, vind ik pijnlijk. Óf je viert geen Sinterklaasfeest, óf je houdt een weliswaar niet echt eeuwenoude traditie in ere… Dat hoeft dus niet met ‘zwarte pieten’, dat kan dus ook met een nieuwe creatie van het Sinterklaasverhaal… Sinterklaas (Nicolas van Myra) heeft wel bestaan: dat was de figuur die in Spanje was geboren, bisschop werd van Myra in Turkije. Dat is zo ongeveer het enige wat waar is. Hij schijnt vrijgevig te zijn geweest, ook dat is rudimentair gedocumenteerd. De rest is geschiedenis.
Neemt niet weg dat ik, toen ik echt klein was (4), het Sinterklaasfeest echt spannend vond! Toen ik een jaar of vijf was stortte de mythe al ineen… (ik zag mijn vader s ‘avonds laat snoepgoed in mijn gezette schoen doen en de wortel voor het paard van Sinterklaas er uithalen, de volgende dag aten we hutspot, voorspelbaar..). Maar het elkaar ‘pesten’ met zelfgemaakte ‘cadeautjes’, vol met plakband of stroop of erger met behanglijm met een satirisch gedicht over de vermeende ‘foute’ gedragingen of karaktertrekken van de huisgenoten, vond ik veel leuker. Dat gaf weken plezier bij het voorbereiden van de grap… Dat was dus toen iedereen van Sinterklaas ‘af was’…
Remake
Het lijkt mij dat zowel KOZP als alle ‘tegenbewegingen’ het een beetje netjes moeten houden, een beetje huiselijker, en niet meer bij elke oprisping op de barricades moeten springen. Denk aan die arme kinderen die nog echt in Sinterklaas geloven!
Dat ‘Het paard van Sinterklaas’, een prachtige, ontroerende kinderfilm nu aan een ‘remake’ zonder ‘zwarte pieten’ toe is, heeft een beetje te maken met de panische angst om voor racist versleten te worden.
* Laatste revisie op 15 januari 2023 door Redactie AC
Studeerde o.a. aan de d'WitteLeli (UVA) tekenen en handvaardigheid, en later Turkse taal en geschiedenis in Utrecht, deed een NVM makelaarsopleiding, zat in de politiek voor GroenLinks, was ooit een blauwe maandag leraar beeldende kunst en -geschiedenis, een aantal jaren fotograaf en nog veel meer. Is inmiddels gepensioneerd, maar nog lang niet uitgeblust, is zo af en toe in Amsterdam, maar volgt het nieuws daarover op de voet!
- Kraken gaat door! (2) - 17 mei 2023
- Behoud de Amsterdamse boekwinkels! - 5 mei 2023
- Dilemma’s van een oude fan… - 4 maart 2023
Dit gaat al mis bij ” Ik, blanke, witte Nederlander’. Stukje wordt er daarna alleen maar beroerder op. Triest dat dit hier mogelijk werd gemaakt. Hopelijk meer wijsheid in 2023.
Edwin, het is fijn als je wat duidelijker bent… ik ben de auteur van dit ‘trieste’ stukje, maar je legt niet uit wat er zo slecht aan is. Er zit natuurlijk wel wat ironie in, maar ik ben blij dat Amsterdam Centraal ieders mening mogelijk maakt! Ik nodig je uit om nadere uitleg te geven…