Gooi een flinke steen in een beekje en het water loopt er omheen, achter de steen is het dan even wat rustiger. Gooi een heleboel stenen in het water en het beekje zal buiten z’n oevers treden. Wat dit te maken heeft met de Weesperknip? Die knip is een steen en dat konden er wel eens veel meer worden.
Het begon met het voorstel voor een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur in heel Amsterdam, in verband met de verkeersveiligheid. Om meer ruimte te maken voor het openbaar vervoer en fietsers en om te voorkomen dat deze in de binnenstad last zouden krijgen van langzaam rijdende auto’s, kwam het plan om doorgaande wegen af te sluiten voor autoverkeer. Wie binnen Amsterdam van A naar B wil rijden wordt dan omgeleid via de ringweg A10 naar de afslag van z’n bestemming.
Taartpunten
Oftewel, Amsterdam verdeeld in taartpunten met elk hun eigen toe- en afrit. Om bij de ring te komen zouden automobilisten gebruik moeten maken van bestaande ‘radialen’ of ‘S-wegen’ zoals de Overtoom, de Amsteldijk, de Jan van Galenstraat, de Haarlemmerweg en de Wibautstraat.
Hoera voor het GVB, zou je denken, maar díe gaan nu juist bezuinigen: minder lijnen, minder haltes, minder ritten. Was het GVB geen eigendom van de gemeente? Praten ze daar wel met elkaar? Wat is dan de zin van dit alles?
Accurate profetieën
De Weesperknip, die al in 2020 was gepland, maar wegens allerlei redenen was uitgesteld, moet gezien worden als een opmaat naar het taartpuntensysteem. Deze ‘proef’ loopt nog tot 23 juli, waarna het effect wordt gemeten. Vanuit verschillende kanten was al gewaarschuwd voor opstoppingen en verkeersinfarcten, maar ook voor ernstige gevolgen voor aanrijtijden van hulpverleners, mobiliteit van ouderen en invaliden, en leveringen voor bedrijven en ondernemers.
Die profetieën blijken nu akelig accuraat, maar Wethouder Melanie van der Horst van Verkeer weet de gevolgen, al of niet met behulp van onjuiste cijfers, aardig te downplayen. Ik ben dan ook bang voor de eindconclusie en het te verwachten vervolg: niet één, maar minimaal zes of zeven knips door de hele stad heen. En die radialen en de A10, staan die nu niet al dagelijks muurvast?
Heldenrol
De autoluwe binnenstad moet er absoluut komen, maar niet door ellenlange omleidingen via ongeschikte en overvolle wegen, en dat lijkt tot nu toe het enige geboden alternatief. De gemeente had een heldenrol toebedeeld aan het GVB, maar die laten het dus afweten. Te weinig passagiers? Stop dan eens met die per uur veranderende dienstregelingen en slap optreden tegen zwartrijders. Van der Horst negeert dit probleem openlijk, maar juist bij plannen om de auto uit de binnenstad te weren hoort een stevige inzet van een intensief, aansluitend en betrouwbaar openbaar vervoer, dan zijn meer mensen misschien bereid om de auto te laten staan en komen die passagiers vanzelf.
Tot dan wachten we rustig af tot de beek overstroomt.
* Laatste revisie op 17 juli 2023 door Redactie AC
Ik hoor dat vaak. Dat het openbaar vervoer eerst top moet zijn voordat de automobilist uit de auto kan komen. Mogelijk. Voor een deel van de automobilisten. Het makkelijke deel. Die automobilisten die nu bijvoorbeeld graag van de P+R gebruik maken. Uit onderzoek van de gemeente blijkt dat het voornamelijk automoblisten zijn die zonder de verleiding van (toen nog) goedkope P+R ook al ‘gewenst gedrag’ zouden vertonen: ze zouden de hele reis naar de stad met de auto hebben gemaakt of ergens op straat parkeren en dan met de tram het centrum in. Wat een verspilling van gemeenschapsgeld was die goedkope P+R…
Het lastige zijn die automoblisten die niet/nooit uit de auto te krijgen zijn. Ook al zoeven er continue metro’s en monorails onder en boven de stad door. Bij wijze van spreken alleen met een doorgeladen pistool tegen het hoofd gedrukt stappen ze met de handen hoog uit de auto. Eerder niet: ‘over my dead body’.
Dan heb ik het niet alleen over de automobilist met een ‘statusauto’ en de provinciaal uit de rimboe die voor elke poep of scheet de auto pakt. Ook menig ondernemer kan nu absoluut niet zonder auto. Want het kan zogenaamd gewoon niet anders. En eerlijk gezegd heb ik ook geen pasklare oplossingen voor elke loodgieter met een magazijn van 500 kilo aan nikkel en plastic onderdelen in zijn busje.
Oplossingen zullen/moeten er komen in de toekomst, maar alleen ‘met geweld’. Het geweld van de staat die het monopolie op geweld heeft, boetes kan uitdelen en zelfs gevangenisstraffen kan uitdelen als je die niet betaalt.
Niet te makkelijk allemaal uitzonderingen en ontheffingen uitdelen, maar inderdaad de stad zogenaamd ‘onbereikbaar’ maken. Tussen aanhalingstekens, want de staat blijft namelijk nog volledig bereikbaar, ook met de auto, de straten worden niet omgeploegd. Wel wordt het moeilijker en moet je bijvoorbeeld inwoner of uitgenodigd zijn. De automobilist moet door hoepels springen terwijl de andere modaliteiten voorrang krijgen. Op 1 de voetganger, 2 de fietser, 3 het ov, 4 slimme oplossingen en op de laatste plaats komt de auto.
De gemeente moet vooral een helder en ijzeren tijdpad laten weten. Geen gepolder. Ondernemers hebben dan genoeg tijd om slim te investeren in bijpassende oplossingen. Inwoners kunnen ook gaan puzzelen op nieuwe oplossingen en ander gedrag.
De gemeente moet zich in ieder geval niet laten chanteren door allerlei belanghebbenden die beweren dat verandering niet mogelijk is en de oplossingen vreselijk zijn voor bepaalde zielige groepen of ten koste gaat van de luchtkwaliteit en wat niet al. Het gaat gebeuren en anticipeer er beter zo snel mogelijk op als je frustraties wil voorkomen.
Als de vraag naar ov toeneemt zal de dienstverlening, met wat vertraging, ook wel verbeteren. Maar verwacht niet dat het ov eerst beter wordt.
Reinder, dat is je reinste kip-en-ei natuurlijk. Gaan reizigers voor het OV kiezen als dat beter wordt? Of gaat het OV bewegen als er meer vraag is? Feit is dat de passagiers die stap niet gaan nemen.
Natuurlijk gaan we het niet redden met OV alleen, maar het natuurlijk raar dat een wethouder eerst probeert het OV de markt op te duwen als alternatief voor autoverkeer én als motivatie van allerlei maatregelen, om vervolgens aan de andere kant het GVB te kortwieken. Dat geeft gewoon een heel raar beeld.
ReindeR, over P+R en het aantrekkelijk maken van het OV gesproken. Er wordt een NZ-lijn aangelegd van 3,1 miljard euro en bij Station Noord leggen ze een lullige P+R neer met nog geen 450 parkeerplaatsen. Die P+R staat continu vol en is al vanaf het begin niet berekend op het aanbod van automobilisten die verder de stad in willen met M52. Dit is toch wel een aardige blunder geweest die een bijdehante kleuter al had kunnen zien aankomen. Waarom zijn daar niet minimaal 4 parkeerdekken bovenop gezet? Dan zou de parkeercapaciteit met ruim 2000 auto’s tenminste ergens op hebben kunnen lijken. Hoe denk jij daar over?
Om de hele discussie ‘auto versus OV’ even te tackelen: De ‘verstokte’ automobilist gaat pas het OV in als dat gratis is of bijna niets kost (Luxemburg!), en als benzine en parkeren en zelfs openbaar opladen gewoon veel te duur wordt. En tweede punt: dat je met het OV ergens kunt komen, binnen A’dam valt dat nog mee, maar in de regio?!.
Taak van de overheid: OV overal (bijna) gratis, maar wel landelijke dekking, ook in kleine dorpen. Benzineaccijns verdubbelen en electrisch rijden reguleren: ook in de binnensteden minder parkeerplaatsen en oplaadplekken voor E-cars, of hybride.
Rigoreuze maatregelen, maar noodzakelijk. Ander wordt deze discussie nog gevoerd als Nederland voor de helft in de Noordzee verdronken is….