De gemeente Amsterdam wil de luchtkwaliteit verbeteren. Dat is goed voor onze gezondheid. Personenauto’s zorgen volgens de gemeente voor de meeste vervuiling door de uitstoot van CO₂ en stikstof. Daarom willen ze de regels voor nieuwe parkeervergunningen van vervuilende personenauto’s strenger maken. Wat is er mis met die maatregel?
Vanaf 1 januari 2025 krijgen alleen diesel- en benzinevoertuigen met een emissieklasse van 5 of hoger een parkeervergunning. De regeling geldt voor alle nieuwe aanvragen. Uitgegeven vergunningen worden niet ingetrokken. Bewoners en ondernemers kunnen nu inspreken over de plannen. De emissieklasse geeft aan hoe schoon een voertuig is. Hoe hoger het cijfer, hoe schoner het voertuig. Voertuigen met een emissieklasse van 4 of lager zijn 15 jaar of ouder.
Slecht onderbouwd plan
Het is een bijzonder plan zonder onderbouwing. Om hoeveel voertuigen gaat het? Hoeveel kilometers rijden deze voertuigen? Weten we zeker dat de nieuwere, vaak zwaardere, voertuigen echt schoner zijn (ook in CO₂-uitstoot)? Kloppen de beweringen over de uitstoot van CO₂ en stikstof? En welke Amsterdammers gaat deze maatregel het hardst raken? De gemeente stelt dat de aanschafkosten voor een tweedehands auto met emissieklasse 5 vergelijkbaar zijn met emissieklasse 4.
Zoals bij veel maatregelen rond luchtkwaliteit in Amsterdam is de impact op de gezondheid van Amsterdam niet berekend. Hoe kun je dan oordelen over zo’n plan?
Gewoon niet waar
De gemeente zegt dat personenauto’s zorgen voor de meeste vervuiling door de uitstoot van CO₂ en stikstof. Dat is gewoon niet waar. Bij CO₂ is dat de elektriciteitssector en de gebouwde omgeving. Bij stikstof is dat ook niet waar. De gemeente noemt PM2.5 en PM10 wijselijk niet, omdat een schoner voertuig daarop geen invloed heeft. Dan is de relaties die de gemeente legt met ’11 maanden korter leven’ flauwekul.
Hoeveel dagen langer en gezonder leven krijgen wij als Amsterdammers erbij als deze maatregel wordt aangenomen? TNO heeft de impact van de Amsterdamse maatregelen eerder doorgerekend en komt met een beperkte verbetering onder aan de streep. Mijn conclusie is dat we de elf maanden langer leven (ook) hiermee niet gaan halen in 2030. Er is een integraal (herzien) actieplan voor schone lucht (op basis van alle bronnen van luchtverontreiniging) nodig.
Intussen komt het college nu met deze nieuwe maatregel, zonder dat het duidelijk is wat het aan gezondheidswinst oplevert. Zeg dan gewoon eerlijk dat je alle Amsterdammers met een auto de stad uit wil drijven.
Afbeelding door Alexei from Pixabay
* Laatste revisie op 28 april 2024 door Redactie AC
Ik denk dat ik de gemeente wel begrijp bij de bewering dat de personenauto zorgt voor de meeste vervuiling. Dat is zo als je het perspectief kiest van de individuele burger. Je kan individueel niet zo heel veel gewicht in de schaal leggen als je minder wil vervuilen. Veel gebeurt op industrieel niveau en daar maakt je individuele keuze weinig uit. Daar zijn overheidsmaatregelen nodig. De gemeente Amsterdam gaat daar ook nauwelijks over.
Maar geen personenauto rijden en niet vliegen zijn van alle opties die je hebt als consument wel de keuzes die er het meest toe doen.
De symbolische duidelijkheid van de maatregel is dan ook van groot belang: kies de schoonst mogelijke auto. Anders krijg je geen parkeervergunning. De maatregel is voor de gemeente ook tamelijk kostenneutraal. Het zijn wat extra regeltjes tekst bij de voorwaarden, verder niet. De boodschap daarmee is: de gemeente wil alleen nog schone auto’s, liefst helemaal geen auto’s. Daar is de gemeente toch al duidelijk genoeg in? Elke Telegraaf-lezer weet al decennia dat Amsterdam geen auto’s wil.
En wat de luchtkwaliteit betreft. Het meeste komt ook van de (buitenlandse) industrie. Maar een ambtenaar die ging over schonere lucht vertelde me wel eens dat op straatniveau het weren van oude brommers een gigantisch effect had. Als een zo’n ding door de straat ging sloegen alle meters maximaal uit en de viezigheid bleef nog een tijdje hangen. Dus, milieuzone voor die dingen. In alle steden ter wereld, vooral die op de armere continenten.